Jukset kommer tilbake, eller?

Det var uttrykket vi brukte på løkka i Einmoen når ein eller annan j.. filma seg til straffe, for så i neste omgang å bomme på straffa. Då var det slik sjølvaste Justitia slo tilbake. Vi hadde som dei naive, barnslege tullingane vi var, ei blind tru på at rettvisa vart gjenoppretta ved ei slags usynleg hand. Vi hadde klokkartru på at jukset alltid vart slått i bakken av ein høgare moralsk orden. Ei sterk makt heldt si usynlege og rettferdige hand over alt galt i verda.

Samstundes fekk vi erfare korleis resulta kunne bli til på grunn av juks, ja til og med at lag vann VM etter juks. Verst var det i Mexico i 1986 om ikkje med "Guds" - så i alle fall Maradonas hand. Like ille var det i Spania i semifinalen mellom Frankrike og Vest-Tyskland, der Schumacher skulle vore tiltalt av ein sivil rett for slakten av den franske spelaren Battiston. Han skulle minst vore utvist, og med 10 mann ville neppe Vest-Tyskland nådd finalen. Sidan gjekk det slag i slag. Carroll (foto over) redda ballen minst ein meter inni målet gjennom eit tigersprang i seriekamp i England mellom Tottenham og Man Utd. i januar 2005. Minst like ille var det at Henry og Frankrike skulle komme seg til VM i år gjemmom juksemål med handa. Det var ille for Irland at jukset vart ståande, trass i at ein halv million vart med på Facebook-gruppa for å kampen spelt om igjen. Folk rundt om følte med Irland, og var indignerte på fotballens vegner.

I alle tilfella svikta dommarane, mens teknologien i form av TV-kamera raskt avslørte juks. Likevel vil ikkje ansvarlege menn i svarte dressar rydde opp og opne for bruk av denne teknologien. På mindre tid enn det tar å behandle ein skadd Drogba, kunne "Guds" hand vore avslørt i Mexico, og målet til England mot Tyskland søndag vore godkjent. Irland hadde då møtt i VM i staden for dei blå franske som flaua seg ut. Kanskje det siste nettopp skjedde fordi dei juksa? Kanskje det var straffa for å jukse mot Irland at dei fekk ein trist sorti og eit elendig VM? Inntill dei grå menn i FIFA kjem til fornuft får vi seie som vi gjorde på løkka; Jukset kommer tilbake! Men då kan det hende vi enda ei stund sit dessillusjonerte att og tygg kamelhår.

England - "kjempers fødeland...."

Eg innrømmer gjerne at eg har eit heilt spesielt forhold til England. Det fekk blomstre i 1990, då eg reiste på måfå til Bologna for å sjå England - Belgia i åttandedelsfinalen i VM i Italia. Billettar hadde vi ikkje, men det rekna vi med å skaffe på svartebørs før kamp. Etter å ha blitt juksa av eit par lokale unggutar, som vi kjøpte to gamle billettar hos, fekk vi oss eit par gode billettar av ein omreisande amerikanar i svartebørs. Han var som amerikanarane flest heilt uinteressert i "soccer", dette britiske fotballspelet som jenter spela over dammen. I dag er det dagen derpå for USA, som rauk ut for Ghana i går i nettopp "soccer".

Vi kom til Bologna med tog, og kom inn på den legendariske jernbanestasjonen der bomba hadde tatt livet av 85 menneske og skadd 200 den 2.august 1980, midt i "anni di piombo" ("blyåra") i italiensk politisk historie. Blyåra starta med ei bombe i Milano i desember 1969, og endte med den siste bomba i Bologna 11 år seinare. På ein travel morra mista Carlo (32) og Luca Mauri (6) livet. Far og son? Det gjorde også Maria (24) og Angela Fresu (3). Mor og dotter? Bak det heile stod ikkje det ekstreme venstre i Italia, som alle først tenkte, men komplottet var sjølvsagt totalt. Det ekstreme høgre ville at det ekstreme venstre skulle få skulda, så dei sette det heile i scene for å utløyse unntakslovar for å kunne arrestere og internere politiske fiendar på venstresida. Den politiske tilstanden var kaotisk og spelereglar for normal politisk diskusjon var sett heilt ut av spel.

Det var vemodig å komme til Bologna. Det var sterkt å bli tatt hand om av av Carabineris som geleida oss rett i bussen. Dette var ikkje å vente etter at britiske hooligans hadde lagd bråk i Rimini berre nokre dagar tidlegare. No vart vi behandla som britar i ein slags unntakstilstand. Eg forstod straks korleis det var å bli tatt hand om som kveg og mistenkelege kryp, og korleis det lett kunne utarte seg deretter når ein blir behandla slik. Framfor meg i bussen stod ein pur ung gut med hjelm og kølle og alle hadde våpen. Vi var fanga i bussen og ein vepna soldat dekte kvar dør i bussen. Ingen fekk komme ut før dei var geleida trygt til stadion. Ingen fekk gå dit bort gjennom byen på eiga hand. Det betydde bråk, og bråk var det siste Bologna ville ha.

Utafor stadion i Bologna fekk vi billettar etter ei stund i bedaring. Billettane kosta 600 kroner stykket, noko som vart rekna som mye den gang, men pytt pytt. Det var VM. Kampen var spennande, stemninga elektrisk og Belgia yppa seg stadig. Dei hadde mange gode spelarar. Det heile gjekk til ekstraomgangar, og folk venta på straffesparkkonkurransen, men David Platt avgjorde med ei sein skåring, og lønn for strevet vart ein overgang til italiensk fotball, Sampdoria og hamnebyen Genova. Platt og co gjekk seinare vidare til semifinalen der dei tapte på straffar for Tyskland. Då gråt Paul Gascoigne sine modige tårar, og England vann stor sympati. No er tida inne for å revansjere dette sure nederlaget. Måtte England vinne, og som Bjørge Lillelien  sa det: England, kjempers fødeland – Lord Nelson, Lord Beaverbrook, Sir Winston Churchill, Sir Anthony Eden, Clement Attlee, Henry Cooper, Lady Diana ....... 

Defoe - dagens helt i England

Ja, her ser vi altså skoa til Defoe. Lurar på om det var dei grøne han skåra med, eller kanskje var det dei til venstre (grå og blå). Tja, det får vel sladrepressa bestemme, men for å seie det som sant er. Sist eg trefte Jermain Defoe skåra han fire i ein kamp. Hadde kompisane mine frå 70-talet lest denne bloggen, hadde dei sagt: "får æ ta på dæ"?

Nord-Troms-tur med Krokelvdalen G 94

Helga 18.-19.juni var det igjen tur til Nord-Troms for å spelle fotball  for G 94 laget til Krokelvdalen. Fredag kveld møtte laget Skjervøy i ein jamspelt og spennande kamp der det til slutt blei 1-2 til Krokelvdalen. Deretter bar det til Indre Kåfjord og den nye kunstgrasbanen på Holmen i Birtavarre, der kampen gjekk av stabelen laurdag kl 1030. I striregnet gjekk Kroken-gutane raskt opp til 3-0, men så sa det stopp, og i andre omgang fekk heimelaget inn eit mål. Like før slutt punkterte krokenlaget kampen med eit mål til, og stillinga vart 1-4. Med seks poeng frå helgekampane gjekk laget forbi TUIL og Skjervøy på tabellen og har berre to lag over seg (Tromsø IL og Kvaløya). G 94-laget hadde lånt inn fem spellarar frå G95 -laget, ein av dei - minstemannen Markus - skåra det viktige andremålet mot Skjervøy og det fjerde mot Indre Kåfjord. Artig var det også å sjå at den siste tilveksten, Zek frå Afghanistan, har blitt ein del av gruppa og ein viktig spelar for laget. (Foto: Før kampen mot Indre Kåfjord på Holmen kunstgras: Framme frå V: Rahmi, Ragnar, Frank-Even, Martin L, Zek, Fiakre, Markus. Bake frå V: Martin B, Thomas P, Benjamin, CP, Emmanuel og Kristoffer.)

Adjektivbruken i TV2 - "fantastisk"

Så har fotball-festen vara i snart to veker og mangt kan seiast om det heile. Førebels kan vi vel berre konstatere at vorspielet så vidt er i gang. Det har enno ikkje tatt heilt av. Det skaper litt irritasjon frå dei som vil ha kreativ fest-fotball med fokus på det å skape sjansar og dermed fleire mål, i staden for som no: dei destruktive når for mykje gjennom med sitt destruktive spel i for stor grad. Noko av det mest irriterande er derimot verken dette eller vuvuzelaen, men adjektivbruken til TV2 sine gutar, for det er gutane som styrar der. Ikkje er det plass for kompetente jenter, berre når ein skal ha staffasje eller eit eller anna som kan supplere det kulturelle feltet i studio, for å gje kunnskap om eit spennande land ei kvinne har vore på besøk i. Her har TV2 noka å lære av svenskane, som stiller med fotballfagleg kompetanse frå personar av det "annet kjønn" kvar dag. Bravo for det.
Nok om det. Det var adjektivbruken som irriterte. Når Alsaker klarer å sjå det fantastiske i alt som skjer av pasningar som ikkje går feil, kårnerar som går dit dei skal og skot som er nokonlunde farlege, så er det for fantastisk dårleg. Her finst det eit vell av nyansar. Skotet kan vere bra, brukbart, nokolunde vellukka, mislukka, dårleg utført, mykje bra, særs bra, brilliant, berre for å nemne nokre nyansar som finst i norsk språk, men her finn verken Alsaker eller Semb anna superlativ enn "fantastisk". Og det til og med som adjektiv om nokså middelmådige prestasjonar. Berre ved eit høve vart adjektivet "eksellent" nytta om ein brasilianar mot Elfenbeinskysten. Elles var det "fantastisk". Dette blir som universiteta sin bruk av den nye karakterskalaen. Når alle studentar får karakteren A, veit ein ikkje lengre kva karakter ein skal gje til den verkeleg gode prestasjonen. Kva er dessutan vitsen med karakterane B, C, D, E og F.  TV2: Sjerpings! Alt er ikkje fantastisk!

Ka blir det neste? Didgeridoos?

Etter å ha lidd seg gjennom fleire uinteressante fotballkampar der det knapt nok vart skapt ein einaste sjanse, er målsnittet for kvar kamp i VM i fotball omtrent eitt mål pr. kamp. Det som skulle bli eit fyrverkeri har vel blitt til ein eitt grams kinaputt. Rett nok ein våt ein. Verst så langt er det vel at lokalbefolkninga satsa alt på basunar for å skape stemning. Kan ikkje ein eller annan med myndigheit ta frå dei tåkelurane og be dei slutte å lage lydar som øverdøvar alt og alle? Til og med Nils Johan kjem bort, og det er jo nesten for ille. No er det vel på tide at vektarane kjem tilbake på arbeid så vi får gjort noko med problemet. Tenk om Australia skulle få VM og folk skulle bli plaga med eit kor av 10 000 Didgeridoos som trengte seg inn i hjernen din og tok over lydbiletet? Dette er ein sak for Arbeidstilsynet. Nei, her er vel løysinga på problemet at det blir spelt betre. Underhaldningsverdien er liten, og dei som har komme på kamp har anna å gjøre enn å følgje med på kampen. Det blir som første gongen "bølgen" vart introdusert til VM i 1986 i Mexico. Hundre tusen tilskodarar dreiv og reiste seg til stadigheit som ein bølgje, noko som visstnok var vanleg i Mexico. Effekten var som ein fest på stadion under Folkerepublikken Koreas nasjonaldagsfeiring, eller som under linjegymnastikken under landskongressen til NSDAP i mellomkrigsåras Tyskland - stilfullt, med fin presisjon og samtidig koordinering. Likevel må eg vel seie meg einig med Dag Solstad, som vart forvirra av fenomenet i Mexico. Han måtte stadig reise seg for å få sett kampen, fordi alle dei andre stadig dreiv og stod i vegen. Kunne dei ikkje følgje med heller?

Ja, kanskje er eg litt konservativ? Kanskje set eg for mye pris på samspelet mellom publikum og aktørane nede på det grøne graset? Gje meg ein god gamaldags fotballkamp, og få slutt på den konstante bisvermen av basunar som riv verre i ørane enn Jerikos basunar.

Straffespark og angst for målmenn

Det bryggar no opp til nervepirrande tider foran tv-skjermen både lokalt, nasjonalt og internasjonalt. NO er det vinn eller forsvinn, pg då inkluderer det straffespark-konkurranse. I VM har to av dei siste fem finalane blitt avgjort på straffer. Ein nasjon som har dårleg erfaring med straffekonk er England, som berre har vunne ein, og det så langt tilbake som i EM i 1996 på heimebane. (Foto: Daily Mail. Syner engelske Chris Waddle bli trøsta etter missen i semifinalen i 1990 )

I dei siste åra har det blitt forska på straffekonken, og svaret ein finn på korfor det sviktar er såre enkelt: Du må ikkje bry deg om keeperen når du skyt. Han er nemleg den største distraksjonen under straffesparket. Ignorer han, og konsentrer deg utelukkande om kor du vil sette ballen, er rådet vitskapen gir oss. Studiet er leia av psykologen Greg Wood frå Exeter University, som har studert augene til straffetakaren under straffesparkkonkurransen, for å sjå korleis skyttaren blir forstyrra av keeperen samstundes. "If he (the goalkeeper) can make himself more threatening, he can distract the kicker even more. By doing (certain) behaviors, he can make it so the kicker will kick (the ball) near the goalie.”

Wood legg til at spelaren som tar straffa alltid er i førarsetet, men di meir usikker han blir, di meir vil han sjå på målmannen:  “Don’t pay attention to the goalkeeper,” er svaret Wood kjem med i studien publisert i Journal of Sports Sciences. “The control is with the kicker, and he must realize that, get confidence from it, and then align his eyes and let the eyes provide the brain with the necessary information for accurate shooting.”
Kem hugsar ikkje klovnestrekene til Bruce Grobbelaar frå Europacupfinalen i 1984? Romaspelarane vart tydeleg distrahert, og då mista dei heilt fokus. Grobbelaar hoppa frå side til side og gjorde ein slags skjelvande gele-dans med beina. Frå straffetakaren sitt perspektiv førte det til at han mista fokus og ikkje konsenterte seg om å gjøre det han hadde tenkt. Dermed auka sjansen for å ikkje utføre sparket slik det skulle gjørast, fortel studiet til Woods: “Whether it is a ’spaghetti legs’ routine or simply the waving of arms, it seems that Bruce Grobbelaar was right: A distracting goalkeeper does test the concentration of penalty-takers.” Artikkelen kan du bestille her:
http://www.tandf.co.uk/journals/journal.asp?issn=0264-0414&linktype=rates

7. juni 2010 - ein merkedag

I dag er det 70 år sidan ein flyktande konge rømte landet då han gjekk ombord i den britiske kryssaren Devonshire i Tromsø. Fem år skulle gå før han returnerte til landet, og i motsetning til ei rad andre flyktande monarkar, fekk kongen komme att til Noreg etter at den tyske okkupasjonen var over i 1945.

Kongefamilien sin flukt til Storbritannia med regjeringa vart den definitive slutten for det sjølvstendige Noreg, og tre dagar seinare la styrkane ned våpna ved Narvikfronten, etter å ha pressa den tyske okkupanten lenger og lenger inn i fjellheimen mot Sverige. Då hadde utviklinga på kontinentet gjort det nødvendig for britar og franskmenn å evakuere sine styrkar stille og rolig.

Dagen for flukten var også viktig. Det skjedde nøyaktig 35 år etter Unionsoppløysinga med Sverige, då Stortinget gjorde slikt vedtak:  "Da statsraadets samtlige medlemmer har nedlagt sine embeder, da Hans majestæt kongen har erklæret sig ude af stand til at skaffe landet en ny regjering, og da den konstituionelle kongemagt saaledes er traadt ud af virksomhed, bemyndiger stortinget medlemmerne af det idag aftraadte statsraad til indtil videre som Den norske regjering at udøve den kongen tillagte myndighet i overenstemmelse med Norges riges grundlov og gjældende lov - med de ændringer, som nødvendiggjøres derved, at foreningen med Sverige under en konge er opløst som følge af, at kongen har ophørt at fungere som norsk konge."

Denne erklæringen gjorde at Kong Oscar II sette kaffen i vrangstrupen, og resten av Europa måpte. 7. juni-vedtaket oppløyste unionen i ei nøye uttenkt bisetning til bisetninga. Arkitekt var Christian Michelsen, statsministeren som førte Norge ut av unionen med Sverige og gjorde landet sjølvstendig.

Så opp med flagget for 7. juni. Dagen då vi først fekk tilbake og seinare mista sjølvstendigheita. Med til soga hører det at 7. juni også var dagen då Kong Haakon returnerte til Oslo i 1945.

Fantastiske VM-sitat

I desse VM-tider kjem det stadig nye gullkorn frå dei som skal delta eller frå journalistar som følgjer med på ting. Eit av dei største kom for nokre år sidan frå Manchester United sin back Phil Neville som uttalte seg slik om  Brazil og Ukraina: The Brazilians were South American, the Ukrainians will be more European.


Ein annan stor fotballpersonligheit Kevin Keegan fekk også ein periode som trenar for England. Han strødde om seg med gullkorn som dette:
The Germans only have one player under 22, and he’s 23.
I don’t think there’s anyone bigger or smaller than Maradona.


Ein annan legendarisk manager, Jackie Charlton skulle ha ansvar for Irland i VM i 1990. Charlton var ikkje kjent for å hugse namn på spelarar, verken eigne eller andre. Eit døme var spissen Tony Cascarino frå Millwall, som hadde juksa seg til irske anar, sjølv om alle sjølvsagt såg at han var italiensk av avstamming. Sidan alle som sel iskrem i London er av italiensk avstamming vart Cascarino alltid kalla "the Ice Cream Man" av gamle Jackie. Han huska jo ikkje kva fyren heitte. Derfor var det ikkje rart at Charlton ikkje sette seg så godt inn i kva motstadarlaget dreiv med. Etter kampen mot Egypt i grunnspellet i 1990-VM vart han spurt ut om Egypt sine spelarar. Hadde han lagt merke til nokre spesielle?

“I couldn’t tell you. I don’t know any of their names,”  og vidare:
“There was the guy with the beard, the dark lad in midfield, the little dark lad who played centre midfield, the very coloured boy, and the boy who played up-front.”


Han hadde vel vore noko for "Bakrommet"? Her hadde vel Nils Johan noka å lære?

Verdig markering av krigen i Narvik 1940

Den 28.mai 2010 var det 70 år sidan allierte styrkar frå Polen, Frankrike, Storbritannia og Noreg gjenerobra Narvik. Dagen vart markert på verdig vis i malmbyen frå klokka 0900 og ut dagen, og mest interesse vekte sjølvsagt dei allierte sine representantar. Verdt å merke seg er det likevel at den tyske ambassadøren, som følgte minneseremoniane i Narvik, var så klar som han var i sin omtale av sine eigne landsmenn. Han advarte mot tendensar til å "pynte på egen  krigshistorie", og la til: "- Vi må huske krigen klart, åpent og uten noen forbehold i det hele tatt. (...) Vi må ikke tillate oss å glemme krigen! Sårene har grodd, men arrene vil alltid være der."

Foto: Trinigon er det nasjonale frigjøringsmonumentet i Narvik. Byen speglar seg i monumentet og symboliserer ein spire, noko nytt som veks fram av det gamle.

Du finn mange fine fotos frå Narvik-avisa Fremover si dekning av dei stemningsfulle og verdige markeringane av krigshendingane i det høge nord:

http://www.fremover.no/bildeserier/article5134628.ece

VM i fotball - ei kjærkommen avkopling

No er det lite å gle seg over på den heimlege fotballfronten for tida. Bodø/Glimt er elendig og TIL i tet i tippeligaen. I tillegg spelar landslaget sin sedvanlige haltande kommunefotball. Det er grått. Då er det endå godt at at vi har eit VM i anmarsj, og utan å legge for mye i det kunne eg vel tenkt med at England gjorde det bra i og med at Tottenham har fire mann med i troppen. Likevel ser eg for meg at det kan bli dels traurige greier å sjå England etter eit par oppvarmingsmatchar der det lukta meir gråstein enn gull. I går vart eg dessutan mektig imponert over Mexico som med eit forsvarspela ala Barcelona jobba knallhardt med gjenvinning slik at Italia knapt fekk låne ballen. Viva! Dette kan bli ei overrasking. Det verste er at dei er i ei solid pulje med Frankrike, Sør-Afrika og Uruguay. Her kan det bli mye artig! Ein ting er sikkert. Det blir ei kjærkommen avveksling frå Lottoliga og Vikarbyrdivisjonens gråe kvardag.